İyot Nedir?

İyot  Yunanca "mor" anlamına gelen iodes 'ten, sembolu I, atom numarası 53 olan bir elementtir. Kimyasal olarak iyothalojenlerin en az reaktif olanı, astatin'den sonra en elektropozitif olanıdır. İyot başlıca tıpta, fotoğrafçılıkta ve boya imalatında kullanılır. Çoğu canlının eser miktarda iyota gereksinimi vardır.

Diğer halojenler (periyodik tablonun Grup VII üyeleri) gibi iyot da iki atomlu moleküller oluşturur, dolayısyla moleküler formülü I₂'dir.

İyodür, iyot elementinin -1 yüklü hâlidir ve alkali elementlerle tuzlar oluşturur (potasyum iyodür, sodyum iyodür gibi.)

İyot, tiroid bezlerinin içeriğinde bulunur. Tiroid ve tiroid kontrol mekanizmasında, zihinsel fonksiyonların sağlıklı çalışmasında, enerji ve kilo alınmasında, normal büyüme ve gelişmede, beyin ve sinir sisteminin normal çalışmasında, vücut ısısı ve enerjisinin düzenlenmesinde, tiroid hormonlarının yapımında çok önemli bir rol oynar. İyot eksikliğinden kaynaklanan sağlık sorunları, iyotlu tuz kullanılarak aşılabilir. Bunun için günlük 150 miligram iyot minerali almak yeterlidir. İyotlu tuzun mineral özelliklerini kaybetmemesi için ışık almayacak şekilde, kapalı kapta saklanması gerekir.

Bulunduğu Yerler

İyot çevrede başlıca deniz suyunda çözümüş iyodür olarak mevcuttur, ayrıca bazı topraklarda, minerallerde ve bazı deniz ürünlerinde de bulunur. Potasyum iodürün bakır(II) sülfat ile reaksiyonu ile son derece saf halde iyot elementi elde edilebilir. Bu elementi saflaştırmanın birkaç başka yöntemi daha vardır. Element deniz suyunda seyrek bulunmasına rağmen kelp ve bazı başka deniz bitkileri iyodu bünyelerinde biriktirme yeteneğine sahiptirler. Bu sayede iyot gıda zincirine girer, ayrıca ucuz yoldan da saflaştırılabilir. Ve ayrıca balıkta da bulunur.

Kullanım alanları

İyot ilaç yapımında, tuzlarda, antiseptiklerde, gıda katkılarında, boyalarda, katalizörlerde ve fotoğrafçılıkta kullanılır.ayrıcatentürdiyotta da iyot vardır. Eskiden apikal apseli dişlerin tedavisinde kullanılan iyot bu dişlerde renklenmeye yol açmaktadır.

İyot eksikliği: İyot eksikliği hamilelikte; kendiliğinden düşük, ölü doğum, doğumsal anomali, hamilelik sırasında ve doğumdan sonra bebeklerde hastalık durumlarının oluşması ve endemik cüceliğe sebep olabilir. 

Çocuklarda ve genç erişkinlerde; guatr, subklik ve aşikar hipotiroidi, zeka geriliği, fiziksel gelişme bozukluğuna sebep olabilir.

Erişkinlerde; guatr ve komplikasyonları, hipotiroidi, zeka geriliği, kısırlıkta artma, kendiliğinden hipertiroidi, radyasyona karşı duyarlılıkta artmaya sebep olabilir.

İyot hangi yiyeceklerde bulunur?

• İyotlu tuz

• İçme suyu

• Deniz ürünleri

• Süt

• Yumurta

• Yeşil yapraklı sebzeler