Sifilis (Frengi)

          Sifilis veya halk arasındaki adı ile frengi, Treponema Pallidum isimli bir spiroketin yol açtığı enfeksiyondur. Bulaşma temelde oral veya anal cinsel ilişki ile olmasına rağmen oral seks ile de bulaşma bildirilmiştir. Bulaşma sonrası hastalığın belirtilerinin çıkması için gerekli süre 10 ile 90 gün arasındadır. Ağrısız sifilis (frengi) ülseri tipik olarak tektir ve bulaşmayı takiben ortalama 3 hafta sonra ortaya çıkar ve 4 ila 6 hafta arasında kalır. Hem ağrısız olması hem de kendiliğinden iyileşmesi nedeniyle sifilisin (frenginin) ilk evresi genellikle fark edilmeyebilir ve bu durum hastalığın bulaşıcılığını arttırmaktadır.

Sifilisin (Frenginin) ikinci evresi ilk evreden yaklaşık olarak 4 ila 10 hafta sonra ortaya çıkar ve semptomlar bu sefer 24 aya kadar uzayabilir. Bu evrenin karakteristik bulgusu gövde ve kollarda olan kızarık lekelerdir. Bu dönemde karciğer ve böbrek tutulumu da görülebilmektedir.

Tedavisiz kalması halinde sifilis (Frengi) üçüncü evresine ilerler ve bu evrede kalp, damar, iskelet, merkezi sinir sistemi ve cilt tutulumu görülebilir.

Tanı yaralardan alınan örneğin karanlık alan mikroskobunda incelenmesi veya antikor tespitine yönelik serolojik kan testleri ile konulmaktadır. Tarama testi için Treponemal olmayan serolojik testlerden RPR (Rapid Plasma Reagin) veya VDRL (Veneral Disease Research Laboratory) kullanılmaktadır. Hastalık bulaştıktan sonraki ilk 5-7 günde henüz vücutta antikor ulaşmadığından bu testler bu ilk günlerde kullanılamaz. Yine bu testlerin duyarlılıkları (hastalığı yakalama oranları) vücutta olan antikor miktarına bağlı olduğundan, duyarlılıkları hastalığın evresine göre değişmektedir. İlk evrede bu testlerin duyarlılıkları yaklaşık %80-85 iken ikinci evrede %100 ve üçüncü evrede ise %95'in üzerindedir. Bu testler %1-2 oranında yanılma payına (hasta sonucu vermesine rağmen hastalığın olmaması) sahip olduklarından, hastalık olduğuna dair sonuçların mutlaka TP-PA (T.Pallidum particle agglutination) veya FTA-ABS (fluorescent treponemal antibody absorbed) gibi treponemal serolojik testler ile doğrulanması gerekir.

Klinik kullanımı daha standart hale getirilememiş olsa da treponemal antikorlara yönelik ELISA kullanımı yaygınlık kazanmaktadır.

Uzun süren sessiz ve bulaştırıcı dönemi nedeniyle 'çapkınlar', homoseksüeller, para veya uyuşturucu karşılığı seks yapanlar gibi riskli cinsel ilişkide bulunan kişilerin düzenli olarak tarama testinden geçmeleri önerilmektedir.
Sifilisin (Frenginin) ikinci evresi ilk evreden yaklaşık olarak 4 ila 10 hafta sonra ortaya çıkar ve semptomlar bu sefer 24 aya kadar uzayabilir. Bu evrenin karakteristik bulgusu gövde ve kollarda olan kızarık lekelerdir. Bu dönemde karciğer ve böbrek tutulumu da görülebilmektedir.
Tedavisiz kalması halinde sifilis (Frengi) üçüncü evresine ilerler ve bu evrede kalp, damar, iskelet, merkezi sinir sistemi ve cilt tutulumu görülebilir.
Tanı yaralardan alınan örneğin karanlık alan mikroskobunda incelenmesi veya antikor tespitine yönelik serolojik kan testleri ile konulmaktadır. Tarama testi için Treponemal olmayan serolojik testlerden RPR (Rapid Plasma Reagin) veya VDRL (Veneral Disease Research Laboratory) kullanılmaktadır. Hastalık bulaştıktan sonraki ilk 5-7 günde henüz vücutta antikor ulaşmadığından bu testler bu ilk günlerde kullanılamaz. Yine bu testlerin duyarlılıkları (hastalığı yakalama oranları) vücutta olan antikor miktarına bağlı olduğundan, duyarlılıkları hastalığın evresine göre değişmektedir. İlk evrede bu testlerin duyarlılıkları yaklaşık %80-85 iken ikinci evrede %100 ve üçüncü evrede ise %95'in üzerindedir. Bu testler %1-2 oranında yanılma payına (hasta sonucu vermesine rağmen hastalığın olmaması) sahip olduklarından, hastalık olduğuna dair sonuçların mutlaka TP-PA (T.Pallidum particle agglutination) veya FTA-ABS (fluorescent treponemal antibody absorbed) gibi treponemal serolojik testler ile doğrulanması gerekir.
Klinik kullanımı daha standart hale getirilememiş olsa da treponemal antikorlara yönelik ELISA kullanımı yaygınlık kazanmaktadır.
Uzun süren sessiz ve bulaştırıcı dönemi nedeniyle 'çapkınlar', homoseksüeller, para veya uyuşturucu karşılığı seks yapanlar gibi riskli cinsel ilişkide bulunan kişilerin düzenli olarak tarama testinden geçmeleri önerilmektedir.